![J.R.R. Tolkien w biografii H. Carpentera [recenzja]](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiTLnmA39dA0Ctm2N6YuqsMISL3pR3GBhG-bLov1WBGqsXONnZ4RBQH7WzDc0i7ZMR4WLsY73jzmsxV3FVNBRBInCier2rcAdH7hMpveh-Ct8mGj6SUALBRToFQyVVNBYYJvmfvZGBhxi8BIsvRX52V6BX6_W6tqgzAW4I-edl1Y92DxlVMqS8JQA7yjqi5/w640-h640/IMG_7427.jpeg)
listopada 26, 2023
J.R.R. Tolkien w biografii H. Carpentera [recenzja]
Biografia, którą właśnie przeczytałam otworzyła mi drzwi do świata, w którym rozwijał się wybitny umysł i niezwykła dusza - człowiek o nietuzinkowym intelekcie, który dał mi się częściowo poznać w swoich listach, jednak biografia pokazała mi znacznie więcej… Odsłoniła przede mną pełne kulisy życia brytyjskiego pisarza, profesora filologii klasycznej i literatury staroangielskiej. Ta książka jest doskonałą lekturą dla wiernych fanów twórczości pisarza, jak i dla osób, które dopiero chcą poznać dzieła i sylwetkę słynnego pisarza!
Biografia - dodam, że jedyna autoryzowana, autor bowiem otrzymał od rodziny Tolkiena nieograniczony dostęp do wszystkich dokumentów pisarza - obejmuje okres wczesnego dzieciństwa, spędzonego w Afryce Południowej i toczy się poprzez samotne lata po śmierci obojga rodziców, małżeństwo, lata sukcesów akademickich jako wybitnego oksfordzkiego profesora, aż po czasy niespodziewanego powszechnego uznania. W całej historii literatury niewielu jest tak wybitnych pisarzy jak Tolkien, stąd wiele pytań o jego życie, by skrawki jego biografii odnaleźć w jego twórczości, bądź odnaleźć fragmenty twórczości w biografii pisarza, by wyjaśnić jego literackie wybory, zrozumieć sposób myślenia bądź okoliczności, które niejako dyktowały mu pewnie przemyślenia i odbijały się w jego dziełach.
„Ta miłość do wspomnień ze wsi z najmłodszych lat, która miała się później stać głównym elementem jego pisarstwa, była ścisłe związana z jego miłością do wspomnień o matce”… matka… to ona wywiera największy wpływ na kształtowanie ducha i umysłu młodego człowieka.
Mabel Tolkien miała niekwestionowany wpływ na rozwój swojego syna. Wcześnie owdowiała, konwertowała z protestantyzmu na katolicyzm, co przyczyniło się do jej odrzucenia w środowisku najbliższej rodziny. Kiedyś trafiłam na wątek o edukacji domowej Ronalda - bardzo ciekawy temat, bo mama rzeczywiście zajęła sie edukacją syna, tylko powodem nie były żadne wzniosłe idee edukacyjne, a względy finansowe… Absolutnie fascynujący wątek biografii!!! Marzeniem Mabel było dobre wykształcenie synów - Ronalda i Hilarego - jako wdowa nie mogła pozwolić sobie na inny rodzaj edukacji niż domowe przygotowanie do egzaminów wstępnych do prestiżowej Szkoły Króla Edwarda … i wyobraźcie sobie, że Ronald tych egzaminów w pierwszy roku nie zdał!!! Wszelkie informacje dotyczące jego edukacji układają się w ciekawy obraz, miłość matki do synów i Ronalda do matki układa się w niesamowita mozajkę wspomnień, które stają się głównym elementem pisarstwa Tolkiena.
Po śmierci matki chłopcami zajął się duchowny - Francis Morgan - Mabel wyznaczyła go w testamencie na opiekuna jej synów. To tez jest niezwykły wątek w biografii Tolkiena! X. Francis musiał znaleźć chłopcom dach nad głową - ostatecznie przygarnęła ich pod dach ciotka, która nie miała żadnych poglądów religijnych, protestancka cześć rodziny (dominująca większość) najprawdopodobniej próbowałaby przeciągnąć chłopców na protestantyzm wbrew woli zmarłej matki. Tymczasem chłopcy pod opieka duchownego codziennie służyli do Mszy Świętej, odprawianej przez X. Francisa - Oratorium stało się ich prawdziwym domem! Absolutnie fascynujący jest dla mnie wątek szkolny Ronalda i budzące się fascynacje językiem staroangielskim i lingwistyką ogólną! Czytałam o tym z zapartym tchem! Szalenie ważne są dla mnie również kwestie jego temperamentu i cech osobowości, niezwykle imponujące jest jego posłuszeństwo względem duchownego: „zawdzięczam wszystko o. F., muszę wiec być mu posłuszny”, posłuszeństwo to wymagało od Rolanda niezwykłej siły, którą czerpał z modlitwy! Sporo miejsca poświecono w biografii sylwetce wybranki serca Tolkiena.
Zastanawiałam się, czy ma sens czytanie biografii po lekturze Listów pisarza, zebranych nota bene przez tegoż samego autora! Po lekturze mam wrażenie, że biografia poukładała mi informacje zaczerpnięte z listów w jeden obraz. Świetna, rzetelna praca, warto po nią sięgnąć, zanim chwycimy za listy, rzuca bowiem nowie światło kontekstowe na wiele kwestii. Trochę brakuje mi tu zdjęć - co prawda jest tu wkładka z kilkoma czarno-białymi fotografiami, miałam nadzieję, że znajdę ich tu więcej, że zobaczę biurko autora, etc. Nie odbiera to wartości merytorycznej lektury, niemniej, lubię nacieszyć oko fotografiami, podczas czytania książki biograficznej.
Ważną postacią jest sam autor biografii - Humphrey Carpenter - przyjaciel synów i córki Tolkiena, którzy udzielili mu zgody na napisanie biografii ojca oraz udostępnili mu dokumenty, listy i fotografie, a także podzielili się z nim swoimi wspomnieniami. Szalenie ciekawa lektura, doskonała na jesienno-zimowe wieczory przy aromatycznej herbacie.
Książka została wydana nakładem Wydawnictwa Zysk i S-ka, recenzja powstała w ramach współpracy z Wydawnictwem.
