marca 29, 2024
„Crucifixus etiam pro nobis sub Pontio Pilato, passus et sepultus est”, sen żony Piłata w opowiadaniu Gertrud von le Fort
Według powieści Gertrudy von Le Fort z 1955 r. „Die Frau des Pilatus” („Żona Piłata”) widziała we śnie wielu ludzi na przestrzeni wieków wypowiadających słowa z Credo Nicejskiego: „Umęczon pod Ponckim Piłatem, ukrzyżowan, umarł i pogrzebion”, w języku… łacińskim… Lektura tego opowiadania sprawa, że pojawiają się na całym ciele ciarki. Kim była żona Piłata? W opowiadaniu Gertrud jest niewiastą, której dane było we śnie przemierzyć wieki, pędząc przez nie z prędkością dźwięku, słyszała słowa Credo, wypowiadanego podczas Mszy Świętej w dawnym rycie aż do skończenia świata… Zostawiam Wam krótki fragment tłumaczenia - dłuższy fragment znajdziecie na blogu - zachęcam do lektury, bo dawno żaden tekst nie zrobił na mnie takiego wrażenia… „Crucifixus etiam pro nobis sub Pontio Pilato” będzie brzmiało do końca świata…
„Usłyszałam z niezwykłą wyrazistością słowa: Umęczony pod Poncjuszem Piłatem, ukrzyżowan, umarł i pogrzebion. Nie potrafiłam wyjaśnić, jak imię mojego męża pojawiło się w ustach tych ludzi, ani co oznaczało, ale mimo to poczułam niejasne przerażenie na myśl o słowach, które usłyszałam, jakby mogły mieć wyłącznie tajemniczo mroczne znaczenie. Zdezorientowana chciałam wyjść z tego pomieszczenia, ale byłam już w innym, jeszcze ciemniejszym, które przypominało cmentarze u bram Rzymu i było jeszcze gęściej zapełnione modlącymi się ludźmi niż poprzednie. Padły słowa: Umęczon pod Ponckim Piłatem, ukrzyżowan, umarł i pogrzebion – próbowałam wydostać się na wolność, ale znowu znalazłam się w zamkniętym pomieszczeniu, które tym razem kryło w sobie coś świętego. Znowu usłyszałam imię mojego męża z modlących się ust zgromadzonych postaci. Pospieszyłam dalej: otwierały się przede mną pomieszczenia za pomieszczeniami – chwilami wydawało mi się, że rozpoznaję jedną ze znanych rzymskich świątyń, choć dziwnie odmienioną: widziałam marmurowe ambony ze złotymi i czerwonymi kamieniami, ale na ani jednej z nich nie było obrazów bogów, których znałam. Czasami w absydach pojawiały się duże zagraniczne mozaiki, przedstawiające nieznanego Boga - sędziego. Ale zanim w pełni zobaczyłam Jego twarz, znów wstrząsnęły mną szokujące słowa, które padały z ust zwartego tłumu: Umęczon pod Ponckim Piłatem, ukrzyżowan, umarł i pogrzebion – biegłam wciąż dalej i dalej – przywitały mnie portale zamkowe, bazyliki. Mój krok stał się bardziej dostojny. Liczba zgromadzonych tam ludzi wydawała się coraz większa, architektura stawała się coraz dziwniejsza - po czym nagle masywne sale zaczęły się wznosić, jakby unosiły się w stanie nieważkości ku niebu, wolne od wszelkich praw ciążenia. Tutaj zgromadzeni czciciele milczeli, ale śpiewały niewidzialne chóry i z nich także wybrzmiewało imię mojego męża: „Crucifixus etiam pro nobis sub Pontio Pilato, passus et sepultus est” - Wtedy też zniknęły lekkie konstrukcje, a ukazały mi się filary ozdobione dziwnymi draperiami, których patetyczny blask niemalże je przytłoczył. Przez przestrzeń, którą wspierały te filary, płynęła także porywająca muzyka: słuchać było obcobrzmiące chóry, których różnorodne głosy splatały się i ponownie rozdzielały, tak że słowa płynęły w sposób dla mnie niezrozumiały. Tymczasem nagle z potężnej fali dźwięków wydobył się jeden: ostry, surowy, nieskazitelnie czysty, oskarżycielski, niemal groźny głos i znów zabrzmiały słowa: „Crucifixus etiam pro nobis sub Pontio Pilato” – Biegłam, biegłam dalej, jak gdyby ścigana przez jakąś wściekłość, biegłam coraz dalej, zdawało mi się, jakbym pędziła przez stulecia i musiała biec przez stulecia jeszcze raz, tak, jakby goniono mnie do końca wszechczasów, ścigało mnie najukochańsze imię, które jakby kryło w sobie los o niezmierzonej powadze, którym jest nie tylko Jego cenne życie, ale
grozi rzuceniem cienia na całą ludzkość.
Przerwała, gdyż z zewnątrz już od dłuższego czasu słychać było podekscytowane głosy tłumu. Teraz do naszych uszu dotarło imię prokuratora i zaraz potem, jakby w tajemniczej odmianie głosu ze snu, rozległ się wielogłosowy krzyk: >>Na krzyż, na krzyż z Nim!<
Cóż, znaliśmy zwyczaje tego małego, fanatycznego ludu, wśród którego byliśmy skazani na życie; przyzwyczailiśmy się, że od czasu do czasu jesteśmy narażeni na te absurdalne zamieszki uliczne, gdy tylko dominująca kasta kapłańska chciała wymusić swoje uparte życzenia na prokuratorze. Zwykle nie zwracaliśmy uwagi na te ich przedsięwzięcia. Ale dzisiaj naprawdę wydawało nam się, że istnieje coś, co rezonuje ze snem mojej pani, o którym właśnie usłyszałam – odległe stulecia, przez które, jak sądziła, przebiegła, cofnęły się do teraźniejszości. (…)
Aby ją uspokoić, zadzwoniłam do jednej z niewolnic stojących w atrium, która jak wszyscy wiemy, zawsze zna wszystkie nowinki w mieście, i zapytałam, co się dzieje. Odpowiedziała, że Żydzi zaciągnęli pod gmach sądu mężczyznę, który, jak twierdzili, chciał zostać królem i że prokurator musiał go ukrzyżować. Jest to naród zły i niewdzięczny, bo ten Jezus z Nazaretu – tak ma na imię więzień – uczynił im wiele dobrego, jest wielkim cudotwórcą i uzdrowicielem chorych. Chciała powiedzieć więcej, ale dałam jej znak, żeby milczała, bo zauważyłam, że moja pani z każdym słowem stawała się coraz bardziej nerwowa.
-Och, wiedziałam, że poranne sny zawsze się sprawdzają - płakała, gdy znów zostaliśmy same - Przez tego więźnia spełni się mój sen, prokurator nie może go skazać! O dobra Praxedis idź do niego i w imię całej mojej delikatności poproś go o uwolnienie oskarżonego. Pośpiesz się, na miłość wszystkich bogów, pospiesz się!<<<
